Konserwacja agregatów prądotwórczych i ich eksploatacja

Konserwacja agregatów prądotwórczych a dobór urządzeń

Konserwacja agregatów prądotwórczych zaczyna się już na etapie doboru urządzeń i dopasowania instalacji odbiorczej do ich ograniczeń. Kluczowe aspekty tego dość złożonego zagadnienia to stopień obciążenia agregatu oraz jego symetryczność. Instalacja odbiorcza powinna być przygotowana tak, aby wszystkie fazy były możliwe równo obciążone, a ewentualne różnice obciążenia nie powinny przekraczać 30%. Zapewni to właściwe warunki pracy zarówno prądnicy, jak i silnika, a co za tym idzie – właściwą eksploatację agregatów prądotwórczych.

Znacznie bardziej skomplikowana jest kwestia doboru odpowiedniej mocy agregatów prądotwórczych. Zbyt duże przewymiarowanie maszyny, zwłaszcza przeznaczonej do pracy ciągłej, jest dla niej bardzo niebezpieczne. W przypadku pracy awaryjnej, minimalne długotrwałe średnie obciążenie powinno wynosić około 30%, a dla pracy ciągłej – 50%. Optymalne obciążenie to 70% mocy znamionowej.

Mając na uwadze powyższe reguły można stwierdzić, że właściwa eksploatacja oraz konserwacja agregatów prądotwórczych rozpoczyna się od doboru możliwie najmniejszego agregatu, który zapewni bezproblemową pracę całej instalacji bez jej przeciążenia. W tym celu warto odpowiednio zarządzić prądami rozruchowymi instalacji odbiorczej, np. przy pomocy urządzeń łagodnego startu, co dodatkowo zniweluje niekorzystne, nagłe skoki obciążenia.

Konserwacja agregatów prądotwórczych to również lokalizacja urządzeń

Konserwacja agregatów prądotwórczych wiąże się ściśle z ich prawidłową eksploatacją, na którą z kolei ma wpływ miejsce instalacji urządzenia. Należy przy tym wziąć pod uwagę m.in. długość kabli podłączeniowych, dostępność dla serwisu i tankowania, kwestie propagacji generowanego hałasu, posadowienie na płaskiej powierzchni nie narażonej na zalania, a także zabezpieczenie agregatu przed dostępem osób nieuprawnionych.

W przypadku agregatów prądotwórczych przeznaczonych do pracy ciągłej, niezwykle istotne jest ustawienie ich możliwie najdalej od innych urządzeń zapylających powietrze. Wynika to z faktu, że kurz i pył mają bardzo niekorzystny wpływ na pracujące agregaty.

Ponadto urządzenia należy uziemić i podłączyć za pomocą kabli odpornych na wibracje.

Właściwa konserwacja agregatów prądotwórczych – nadzór i kontrola

Konserwacja agregatów prądotwórczych to także stały nadzór nad pracą urządzeń – zarówno w przypadku pracy ciągłej, jak i awaryjnej – oraz przeprowadzanie czynności kontrolnych. Należy pamiętać, że osoba odpowiedzialna za kontrolę powinna przejść szkolenie oraz posiadać uprawienia SEP E1 (w zakresie eksploatacji zespołów prądotwórczych).

W zależności od trybu pracy agregatów prądotwórczych, czynności kontrolne przebiegają następująco:

• konserwacja agregatów prądotwórczych pracujących w trybie ciągłym: codzienna inspekcja, obejmująca wizualną kontrolę całej maszyny, szczelności przewodów, stanu pasków napędowych, poziomu oleju i płynu chłodniczego, stanu filtra wstępnego paliwa oraz dokręcenia przewodów odbioru mocy. W przypadku pracy agregatu prądotwórczego w warunkach wysokiego zapylania, urządzenie – w tym chłodnica i filtr powietrza – powinno być codziennie przedmuchiwane sprężonym powietrzem;
• konserwacja agregatów prądotwórczych pracujących w trybie czuwania, podłączonych do układu SZR: codzienne sprawdzanie gotowości urządzeń do pracy. W tym celu należy odczytać w sposób manualny lub zdalny, czy urządzenie nie sygnalizuje błędów. Agregat prądotwórczy wymaga także raz na dwa tygodnie inspekcji w zakresie opisanym powyżej (w punkcie „konserwacja agregatów prądotwórczych pracujących w trybie ciągłym”) oraz kontroli grzałki poprzez sprawdzenie, czy blok sinika jest ciepły. Jeżeli inspekcja przebiegnie pomyślnie, agregat należy uruchomić na kilka minut i sprawdzić, czy silnik utrzymuje zadane obroty bez wibracji, hałasu czy ponadnormatywnego dymienia. Dłuższa praca bez obciążenia nie jest jednak wskazana.

Aby konserwacja agregatów prądotwórczych była właściwa, raz w miesiącu urządzenie powinno pracować pod obciążeniem obiektu przez co najmniej 30 minut. Najlepiej wykonać próbę symulowanego zaniku zasilania z sieci zawodowej. W ten sposób testowany jest cały układ, wraz z przełącznikiem układu SZR. Niestety, wiąże się to z wystąpieniem dwóch krótkich przerw w zasilaniu obiektu. Testowanie agregatu prądotwórczego pod obciążeniem jest bardzo istotne dla jego żywotności, ponieważ tylko wtedy osiąga on nominalną temperaturę pracy. Urządzenie zostaje dzięki temu wygrzane, nasmarowane i rozruszane. Jeżeli jednak charakterystyka zasilanego obiektu nie pozwala na planowe wyłączenie prądu, agregaty prądotwórcze należy testować z wykorzystaniem obciążnicy.

Jakie paliwo do agregatów prądotwórczych?

Niewłaściwe paliwo do agregatów prądotwórczych oraz awaria akumulatora stanowią najczęstszą przyczynę unieruchomienia agregatu prądotwórczego. Akumulator zawodzi zazwyczaj ze starości lub w wyniku awarii ładowania.

Jako paliwo do agregatów prądotwórczych wykorzystuje się wyłącznie olej napędowy, najlepiej bez biokomponentów. Zastosowanie oleju opałowego jest prawnie zakazane i może doprowadzić do zniszczenia układu wtryskowego. W sezonie zimowym należy używać paliwa zimowego i/lub z dodatkiem środków zabezpieczających przed zbrylaniem i wytrącaniem się parafiny.

W przypadku agregatów prądotwórczych przeznaczonych do pracy awaryjnej, bardzo istotnym aspektem jest starzenie się paliwa. Nowoczesne paliwa dostępne na stacjach nie są stworzone do długotrwałego przechowywania. Jeżeli stoją w zbiorniku przez kilka lat, mogą stanowić duże zagrożenie dla układu wtryskowego agregatu prądotwórczego, ponieważ tracą swoje właściwości fizykochemiczne, a wytrącające się substancje i rozwijające się w nich drobnoustroje zapychają i zacierają podzespoły. Dlatego paliwo do agregatów prądotwórczych należy zużywać podczas pracy i próbnych obciążeń, a w wyjątkowych przypadkach, raz na dwa lata, wymieniać je przez odpompowanie.

Przegląd agregatów prądotwórczych

Przegląd agregatów prądotwórczych jest ważnym elementem ich konserwacji. Należy go zlecać zgodnie ze wskazaniami sterownika urządzenia, po przepracowaniu zaplanowanej liczby motogodzin, gdy użytkownik wykryje usterkę lub najpóźniej do 12 miesięcy od ostatniego przeglądu. Producenci silników zalecają przegląd olejowy raz w roku lub co 200–500 motogodzin, w zależności od modelu silnika. Wyjątkiem jest pierwszy przegląd, który powinien być wykonany po 50–100 motogodzinach pracy.

Ekipa serwisowa zaczyna przegląd agregatów prądotwórczych od standardowej ich inspekcji. Zalecane jest przeprowadzenie próby pod obciążeniem obiektu lub z wykorzystaniem obciążnicy. Po wykonaniu inspekcji i próby wykonuje się następujące czynności serwisowe:

• wymiana oleju i filtrów oleju,
• wymiana filtrów paliwa,
• wymiana cieczy chłodzącej (zgodnie z harmonogramem),
• pomiar rezystancji izolacji prądnicy,
• sprawdzenie amortyzatorów zespołu,
• kontrola akumulatorów i alternatora (sprawdzenie sprawności akumulatora i prądów ładowania),
• sprawdzenie połączeń silnik-prądnica,
• kontrola układu powietrznego i wydechowego (jeżeli to konieczne, wymiana filtra – przy agregatach prądotwórczych wykorzystywanych do pracy awaryjnej),
• sprawdzenie układu: paliwowego, smarowania i chłodzenia,
• kontrola turbosprężarki (luzy wirnika, wycieki),
• sprawdzenie połączeń elektrycznych (w tym dokręcenie przewodów, które mogły poluzować się od wibracji),
• kontrola/regulacja paska,
• sprawdzenie działania układów sterowania.

W przypadku urządzeń przeznaczonych do pracy ciągłej, przegląd agregatów prądotwórczych uzupełniany jest o czynności serwisowe, takie jak kontrola luzów zaworowych, wymiana uszczelek, pierścieni uszczelniających itp.