Przemysł wczoraj i dziś – Wywiad z Leszkiem Gołąbieckim, Prezesem Unibep SA

Unibep to firma z bogatą przeszłością, na rynku jest już ponad 70 lat. W jaki sposób powstała? Kto był jej założycielem?

Początki firmy sięgają 1950 r., kiedy utworzono Powiatowe Przedsiębiorstwo Budowlane w Bielsku Podlaskim. Przedsiębiorstwo powstało na bazie Spółdzielni Budowlanej Zrąb, której siedziba mieściła się u zbiegu ulic 3 Maja i Mickiewicza, a także Spółdzielni Budownictwa Wiejskiego w Białymstoku. Wówczas działalność firmy bazowała na wznoszeniu budynków inwentarskich oraz spichrzów zbożowych w systemie tradycyjnym, a także budowie szkół i ośrodków zdrowia. Pierwszym Dyrektorem był Jan Firfa, po nim władzę przejął Marian Wisłowski. Czasy współczesne to historia przede wszystkim Jana Mikołuszki, który z małej firmy Unibud BEP stworzył wielką Grupę Unibep – działającą w różnych obszarach branży budowlanej.

Obecnie Unibep SA z Bielska Podlaskiego to jedna z największych firm budowlanych w kraju oraz czołowy polski eksporter usług budowlanych. Spółka osiągnęła ten sukces dzięki wiedzy, pasji i determinacji właścicieli oraz znakomitej kadrze.

W jaki sposób działacie obecnie, jakie usługi macie w swoim portfolio?

Unibep SA jest generalnym wykonawcą w Polsce, a do niedawna budował również za granicą, głównie na rynkach wschodnich. Od 2004 r. prowadziliśmy projekty w Rosji, 6 lat później otworzyliśmy nasze biuro na Białorusi, a od 2017 r. działaliśmy również w Ukrainie. Niestety, w związku z sytuacją geopolityczną wycofaliśmy się z tych rynków, ale nie wykluczamy, że tam wrócimy – interesuje nas przede wszystkim rynek ukraiński.

Główną specjalnością firmy w Polsce jest budownictwo mieszkaniowe, jednak wprowadzane w ostatnich latach zmiany mają na celu dywersyfikację działalności i coraz większą rolę w spółce zaczyna odrywać budownictwo handlowo-usługowe, biurowo-hotelowe, użyteczności publicznej, przemysłowe, energetyczne oraz militarne. Trend ten potwierdzają także nasze ostatnie realizacje na rynkach zagranicznych.

Jakie spółki tworzą Grupę Unibep?

Zacznę od Unihouse SA, czyli największej w Polsce fabryce ekologicznych domów modułowych, która zlokalizowana jest w Bielsku Podlaskim. Spółka współpracuje głównie z inwestorami z rynku skandynawskiego – Norwegii i Szwecji. Coraz skuteczniej pozyskuje również kontrakty w Niemczech – obecnie pięć umów o wartości ok. 190 mln zł, przy czym związana z tym sprzedaż w 2022 r. i w latach kolejnych to ok. 142 mln zł. Co ciekawe, budownictwo modułowe zaczynają doceniać także inwestorzy w Polsce – na rodzimym rynku zrealizowaliśmy już pierwsze projekty oraz przygotowujemy się do następnych.

Kolejną gałąź naszego biznesu stanowi Oddział Infrastruktury Unibep SA skoncentrowany na kompleksowej realizacji robót drogowych, łącznie z uzbrojeniem terenu oraz wykonawstwie robót inżynieryjnych. Ten segment naszej działalności uzupełnia oferta firmy Budrex, która jest wysokospecjalistyczną firmą budującą mosty, wiadukty oraz przepusty drogowe na terenie niemal całej Polski. Obecnie obie te spółki współpracują przy budowie zapory na granicy z Białorusią.

Ponadto, prowadzimy również działalność deweloperską, która realizowana jest przez Unidevelopment SA. W ofercie firmy znajdują się produkty mieszkaniowe dla klientów indywidualnych (segment budownictwa wielorodzinnego) oraz lokale usługowe. Tutaj nasza aktywność skoncentrowana jest na rynku warszawskim, poznańskim, radomskim, a obecnie jest w fazie tworzenia struktur w Trójmieście. Łącznie od początku swojej działalności spółka zrealizowała ponad 35 inwestycji i oddała do użytkowania prawie 5 000 mieszkań oraz domów jednorodzinnych, a także 146 lokali usługowych.

Warto podkreślić, że Unibep jest jedną z nielicznych spółek, które mogą pochwalić się w większości polskim kapitałem.

Ilu pracowników zatrudnia Grupa Unibep?

Na koniec 2021 r. Grupa Unibep zatrudniała 1616 pracowników, to ok. 8% więcej niż przed rokiem. Specyfika działalności naszej Grupy wiąże się z koniecznością zapewnienia jej doświadczonej kadry ze specjalistyczną wiedzą. Prowadzimy procesy rekrutacyjne, aby pozyskać z rynku pracowników o unikatowych, nowych kompetencjach. Inwestujemy również w proces doskonalenia zawodowego osób już zatrudnionych, projektując dla nich zindywidualizowane cykle szkoleń. Grupa Unibep jest organizacją stale uczącą się. Chcemy, aby nasi pracownicy rozwijali swój potencjał zawodowy z korzyścią dla siebie i całej firmy.

Jak do tej pory przebiegała działalność Unibep SA na rynkach wschodnich?

Przez ostatnie kilka lat zagraniczna aktywność Unibep SA skoncentrowana była głównie na rynku białoruskim i ukraińskim. Obecnie na rynkach wschodnich nie prowadzimy żadnych inwestycji. Już w ubiegłym roku zarząd firmy Unibep SA podjął decyzję o wycofaniu się z rynku białoruskiego, czego skutkiem było rozwiązanie kontraktów zawartych z przedsiębiorstwem komunalnym Akwa Mińsk. Umowy dotyczyły budowy dwóch kompleksów sportowo-rekreacyjnych w Mińsku. Powodem podjęcia tej decyzji jest niestabilna sytuacja społeczno-gospodarcza na Białorusi, która nie gwarantuje bezpieczeństwa prowadzenia tam działalności.

Jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie rynek ukraiński wydawał się być dla Unibep najbardziej przyszłościowym w kontekście rynków wschodnich. Dzięki naszym inwestycjom, które prowadziliśmy w Kijowie i Charkowie nasza pozycja w tym kraju umacniała się. W połowie grudnia 2021 r. podpisaliśmy warunkową umowę na realizację centrum handlowo-rozrywkowego w Zaporożu w Ukrainie za ok. 260 mln zł netto. Niestety, 24 lutego wszyscy znaleźliśmy się w nowej, nieznanej nam dotąd sytuacji politycznej i gospodarczej.

Czy firma planuje wrócić ze swoją działalnością na wschód?

Obecnie w Białorusi i w Ukrainie nie prowadzimy żadnych prac budowlanych, nie przebywają tam również polscy pracownicy ani nasi podwykonawcy. Nasze przedstawicielstwo nadal pozostaje we Lwowie. Jednocześnie podkreślamy, że jesteśmy zainteresowani rynkiem ukraińskim, ale w tym regionie Europy musi zakończyć się konflikt zbrojny. Życzymy sobie, aby wojna szybko się skończyła – głównie ze względów humanitarnych, ale także dlatego, żebyśmy mogli prowadzić działalność w bardziej stabilnych warunkach.

Z których projektów zrealizowanych na wschodzie jesteście najbardziej dumni?

Na rynku białoruskim i ukraińskim w ubiegłych latach sfinalizowane zostały trzy centra handlowe – w Grodnie, Kijowie oraz Charkowie. Biorąc pod uwagę całą dotychczasową aktywności firmy Unibep SA w Białorusi jednym z ważniejszych projektów był czterogwiazdkowy hotel Victoria Business Centre w Mińsku. To obiekt o powierzchni ok. 29 000 m² wyposażony w 255 apartamentów, salę bankietową, trzy sale konferencyjne, strefą SPA z basenem, bar oraz restaurację dla 300 gości. Z  inwestycji wykonanych przez Unibep SA w Ukrainie na wyróżnienie zasługuje natomiast budowa nowoczesnego centrum handlowego o powierzchni ok. 52 000 m² w Charkowie.

Budownictwo przemysłowe i energetyczne to ważna gałąź Waszej działalności?

Z roku na rok w sprzedaży Unibep SA rośnie udział budownictwa przemysłowego. Dostrzegamy również trendy rynkowe związane z koniecznością transformacji polskiej energetyki. Widzimy realną szansę na intensywniejsze włączenie się Grupy Unibep w transformację w kierunku krajowej gospodarki zero- i niskoemisyjnej. Stąd decyzja o powołaniu jeszcze w końcówce roku 2021. segmentu budownictwa energetyczno-przemysłowego w ramach Unibep SA. Obecnie podejmujemy działania w celu powiększenia naszego portfela zamówień. Należy dodać, że w ostatnich miesiącach w pionie budownictwa energetyczno-przemysłowego znacząco wzmocniliśmy kadry.

Jakie plany w kontekście rozwoju segmentu budownictwa energetyczno-przemysłowego ma Unibep SA?

Biznes energetyczno-przemysłowy to duży i perspektywiczny rynek. W Unibep myślimy o przyszłości, rozwoju i zmianach rynkowych, dlatego dla nas zupełnie oczywistą decyzją było włączenie się w transformację energetyczną w Polsce oraz kompleksowa realizacja obiektów przemysłowych.

Na rynku zachodzą spore zmiany. Potencjalni klienci coraz częściej oczekują, że wykonawca przyjdzie do nich z kompleksową usługą, tzw. inwestycją „pod klucz” – budownictwo specjalistyczne połączone z technologią. Chcemy być postrzegani na rynku jako wykonawca lider, któremu można powierzyć budowę ambitnego projektu – od dokumentacji projektowej, przez realizację obiektów budowlanych, konstrukcji stalowych, dostawę i montaż technologii, AKPiA oraz instalacji wspomagających, a kończąc na procesie rozruchu i uruchomienia. Jeśli w Polsce udowodnimy, że potrafimy robić poważne projekty w segmencie energetyczno-przemysłowym to nic nie stoi na przeszkodzie, aby ze swoimi kompetencjami wyjść na rynki zagraniczne. Taki jest nasz cel.

Jakimi dotychczasowymi sukcesami z tego segmentu budownictwa może pochwalić się firma?

W 2020 r. podpisaliśmy kontrakty na różne realizacje, takie jak Polimery Police, oczyszczalnię ścieków w Bielsku Podlaskim czy mroźnię i dwa magazyny wraz z niezbędną infrastrukturą dla Spółdzielni Mleczarskiej Mlekovita w Wysokiem Mazowieckiem. Warto wspomnieć, że na zlecenie Mlekovity kilka lat temu zrealizowaliśmy dwa inne duże projekty – budowę hali produkcyjno-magazynowej, a także Fabryki Proszków Mlecznych Mlekovita 3. Druga ze wspomnianych inwestycji to największa fabryka tego typu w Europie Środkowo-Wschodniej.

Spośród wymienionych realizacji na wyróżnienie zasługuje także kompleks Polimery Police polegający na budowie fabryki polimerów, która powstaje na terenie Zakładów Chemicznych w Policach na zamówienie Grupy Azoty. To jedna z największych obecnie realizowanych inwestycji w segmencie przemysłu chemicznego w Polsce.

W 2021 r. Unibep SA poszerzyła swój portfel zleceń o kontrakt dotyczący budowy nowego kompleksu Olefin III w zakładzie produkcyjnym PKN ORLEN SA w Płocku. To największa inwestycja petrochemiczna w Europie w ciągu ostatnich 20 lat. Powierzchnia Kompleksu Olefin wyniesie prawie 100 ha, czyli 140 boisk do piłki nożnej, a zastosowane w nim najnowsze technologie pozwolą m.in. na wzrost efektywności energetycznej, w tym redukcję o 30% emisji CO₂ na tonę produktu.

Ponadto, firma podpisała umowę na realizację w formule „pod klucz” zadania „Dostosowanie źródła ciepła w Energetyce Cieszyńskiej do obowiązujących przepisów ochrony środowiska”. Pod koniec marca 2021 r. podpisaliśmy również kontrakt z Mondi Warszawa – dla tego producenta opakowań przebudujemy i rozbudujemy halę magazynowo-produkcyjną w Mszczonowie.

Niedawno zaprezentowali Państwo wyniki Grupy Unibep za 2021 r. Jak Pan je ocenia?

Rok 2021 był trudny. Nie dość, że nadal pracowaliśmy w pandemii to musieliśmy się dodatkowo zmierzyć z brakiem dostępności materiałów i usług, gwałtownie rosnącymi cenami oraz zmianami na rynku pracy. Niemniej jednak, pomimo tych wyzwań, poradziliśmy sobie znakomicie – o czym świadczą rekordowy zysk (47 mln zł netto) i rekordowa sprzedaż na poziomie 1,7 mld zł, a także portfel zamówień w części budowlano-infrastrukturalnej o wartości ok. 3,5 mld zł.

Które spółki generują największe przychody?

Rekordowy poziom zysków Grupy Unibep to głównie zasługa historycznych wyników w segmencie deweloperskim, uzyskanych przez Grupę Unidevelopment. Nasz deweloper w 2021 r. sprzedał w sumie 921 mieszkań i uzyskał marżę brutto na poziomie prawie 65 mln zł. Grupa jest bardzo dobrze przygotowana na najbliższe lata – w portfelu ma nieruchomości pozwalające na budowę ok. 5600 mieszkań.

Budownictwo kubaturowe w kraju zakończyło 2021 r. z założonymi wynikami i to mimo wzrostu cen materiałów oraz presji płacowej. Obecnie na terenie Polski Unibep SA realizuje ok. 40 kontraktów. Wartość portfela zleceń tego segmentu na 2022 r. oraz lata kolejne wynosi ok. 1,85 mld zł.

Pozostałe spółki z Grupy Unibep również zakończyły 2021 r. z solidnym portfelem zamówień na lata kolejne – dla Oddziału Infrastruktury Unibep SA to ok. 890 mln zł, dla Budrex Sp. z o.o. ok. 223 mln zł, a dla Unihouse SA ponad 346 mln zł.

Jakim wyzwaniom będzie musiała sprostać Grupa Unibep w najbliższym czasie?

Rok 2022 będzie szczególny ze względu na wojnę za naszą wschodnią granicą. Rosyjska inwazja na Ukrainę sprawiła, że dziś trudno jest przewidywać, co mogą przynieść nam kolejne miesiące. Wiemy natomiast jedno – niestabilna sytuacja na świecie przekłada się na wysokie wzrosty cen materiałów i usług, możliwe przerwanie łańcuchów dostaw oraz fakt, że wielu pracowników z Ukrainy wraca do swojej ojczyzny porzucając pracę na polskich budowach, co może mieć wpływ na harmonogramy realizacyjne inwestycji. Należy także pamiętać o wysokiej inflacji, która powoduje presję płacową wśród pracowników.

W Grupie Unibep większość kontraktów podpisano z prywatnymi inwestorami, którzy rozumieją sytuację i z którymi prowadzimy efektywny dialog dotyczący renegocjacji umów. Przed nami poważne rozmowy z instytucjami publicznymi, w tym z zamawiającymi inwestycje w segmencie infrastrukturalnym, dotyczące zmian związanych z rewaloryzacją podpisanych umów oraz zapisów chroniących generalnych wykonawców w przypadku podpisywania nowych kontraktów. Wierzymy, że uda się osiągnąć kompromis satysfakcjonujący obie strony. W Grupie Unibep na bieżąco jest analizowana sytuacja rynkowa i ustalana strategia postępowania.

Jakie są cele firmy na 2022 r.?

Nasze nadrzędne cele na 2022 r. to przede wszystkim pilnowanie stabilności finansowej przedsiębiorstwa, dbanie o najwyższą jakość produktów i usług, troska o zdrowie oraz bezpieczeństwo naszych pracowników, a także skuteczne zarządzanie w sytuacjach kryzysowych.

Stawiamy również na ekologię. Mamy świadomość, że branżę budowlaną w obszarze ochrony środowiska czekają duże zmiany, dlatego w 2021 r. w ramach struktur wewnętrznych firmy powstało Biuro Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska. Jego celem jest koordynacja wszelkich działań związanych z rozwinięciem postaw proekologicznych wśród naszych pracowników, a także wprowadzanie wysokich standardów na prowadzonych przez nas inwestycjach oraz udoskonalenie procesów mających zminimalizować wpływ naszej działalności na klimat. Dodatkowo, został powołany Zespół projektowy ds. ESG, którego członkowie z poszczególnych spółek, pod sterami Zarządu wypracowują działania mające na celu realizowanie ustalonej strategii zrównoważonego rozwoju GrupyUnibep.

Na koniec pragnę podkreślić, że Grupa Unibep jest stabilna pod względem finansowym, ma zdrowe fundamenty dotyczące swojej działalności w każdym segmencie oraz jest wszechstronnie przygotowana na różne warianty działań.