Zagospodarowanie wody deszczowej w obiektach przemysłowych

Zagospodarowanie wody deszczowej z hal przemysłowych

Zagospodarowanie wody deszczowej z hal przemysłowych może być problematyczne w czasie obfitych opadów deszczu. Duża powierzchnia dachu w powiązaniu ze szczelnymi nawierzchniami dróg i parkingów wokół hali sprawiają, że w czasie jednego opadu powstaje bardzo duża ilość wody. W przypadku braku kanalizacji deszczowej, do której można ją odprowadzić, należy zastosować inne rozwiązanie. Idealnym sposobem jest wykorzystanie systemu skrzynek retencyjno-rozsączających, które w zależności od potrzeb mogą służyć do retencji albo rozsączania wód deszczowych.

Zagospodarowanie wody deszczowej – system rozsączający

System rozsączający działa praktycznie bez udziału człowieka – raz zaprojektowany i wykonany zbiornik będzie pracował przez wiele lat. Wymagana jest jednak jego regularna inspekcja oraz czyszczenie, które powinny odbywać się przynajmniej raz w roku, co pozwoli na bezawaryjną pracę układu. Wadą systemu rozsączającego jest trudność wykorzystania wody zgromadzonej w zbiorniku, ponieważ podczas projektowania zakłada się, że powinien on samoczynnie opróżnić się w czasie nie dłuższym niż doba. Tym samym użytkownik pozbywa się niejako możliwości korzystania z bezpłatnego źródła wody. Ponadto, montaż tego systemu zagospodarowania wody deszczowej nie jest możliwy na każdym terenie, ponieważ zależy od występujących na nim warunków gruntowych. Planując lokalizację zbiornika należy wziąć pod uwagę dwa parametry – poziom wody gruntowej oraz zdolność filtracji gruntu, co wynika z faktu, że rozsączanie nie może zachodzić przy wysokim poziomie wód gruntowych czy w przypadku gruntów nieprzepuszczalnych.

Zagospodarowanie wody deszczowej – system ze zbiornikiem retencyjnym

Dla systemów ze zbiornikiem retencyjnym parametry filtracji gruntu oraz poziom wody gruntowej nie mają aż tak dużego znaczenia. Wymagane jest jednak, aby nie był on lokalizowany poniżej poziomu wody gruntowej. Zagospodarowanie wody deszczowej z wykorzystaniem zbiornika retencyjnego umożliwia jej późniejsze wykorzystanie. Warto zastosować tu system monitoringu poziomu wody, co pozwoli kontrolować jej ilość i dostarczy informacji, czy w zbiorniku jest wystarczająco dużo miejsca na przyjęcie kolejnej porcji wody z nadchodzącego deszczu.

Korzyści stosowania systemu

Zagospodarowanie wody deszczowej zapewnia liczne korzyści, takie jak:

• zmniejszenie dynamiki odpływu, spłaszczenie przepływów szczytowych,
• regulację poziomu wody gruntowej,
• niwelowanie niekorzystnego wpływu pozyskania wody do celów przemysłowych i komunalnych na poziom wód gruntowych (zmiany nośności gruntu, zarysowania oraz pęknięcia konstrukcji budowlanych),
• zwiększenie efektywności pracy oczyszczalni,
• możliwość uniknięcia przewymiarowania sieci deszczowych,
• poprawę stanu wód otwartych w mieście,
• zmniejszenie obciążenia uderzeniowego odbiornika ścieków z kanalizacji ogólnospławnej lub rozdzielczej.

Zagospodarowanie wody deszczowej – wytyczne projektowe

Przy projektowaniu pojemności zbiornika konieczne jest określenie kilku parametrów, do najważniejszych z nich należą współczynnik filtracji gruntu oraz bilans zlewni. Współczynnik charakteryzuje zdolność przesączania wody będącej w ruchu laminarnym przez skały porowate i stanowi miarę przepuszczalności hydraulicznej skał (gruntów). Przesączanie odbywa się siecią kanalików utworzonych z porów gruntowych. Przydatność gruntów do rozsączania należy wyznaczyć na podstawie badań geotechnicznych określających współczynnik filtracji oraz poziom wody gruntowej. Do wstępnej oceny stopnia przepuszczalności można wykonać test perkolacyjny (przepuszczalności).

Bilans zlewni z kolei określa obszar, z którego woda będzie zbierana systemem rynien i wpustów deszczowych. Należy tutaj uwzględnić całkowity obszar zlewni łącznie z terenami zielonymi. Co prawda współczynnik spływu dla tych powierzchni jest bardzo niski i wynosi ok. 0,1–0,2, ale im większy teren, tym większe znaczenie ma również objętość spływającej z niego wody.

Układy rozsączania zazwyczaj projektuje się jako bezodpływowe. Istnieje jednak możliwość wykonania przelewu awaryjnego z układu skrzynek rozsączających poprzez studzienkę osadnikową do innego odbiornika wód deszczowych, np. kanalizacji deszczowej. W takim przypadku szczególnie istotny jest stopień przepuszczalności gruntu, głębokość posadowienia, liczba i miąższość warstw chłonnych pod oraz wokół układu skrzynek, a także głębokość występowania wody gruntowej.

Objętość użytkową zespołu skrzynek należy dobrać dla najbardziej niekorzystnej sytuacji. W praktyce wyznacza się ją dla opadów występujących w danym regionie, w czasie od 15 do 360 min.
Układy rozsączające powinny zapewniać zatrzymanie opadów dla projektowanej zlewni. Tu należy zwrócić uwagę, że największy ładunek zanieczyszczeń dopływa z odwadnianych powierzchni w pierwszej fali, dlatego przed układem rozsączania należy umieścić studzienkę z osadnikiem, która będzie wychwytywać zabrudzenia mineralne. W przypadku odwadniania powierzchni parkingów i jezdni trzeba zabezpieczyć układ rozsączania przed dopływem nadmiernej ilości związków ropopochodnych poprzez zastosowanie separatorów węglowodorów.

Zgodnie z ATV-A 117 oraz ATV-A 138 pojemność zbiornika retencyjnego należy dobrać w zależności od natężenia i czasu trwania deszczu tak, aby była ona jak największa. Dzięki temu zostaje zapewniona jego niezawodność przy przeciążeniach.

Z punktu widzenia lokalizacji zbiornika, szczególnie na obszarach wokół hal przemysłowych, istotna jest możliwość instalacji podziemnych zbiorników na terenie obciążonym ruchem kołowym (drogi, parkingi). Przy wyborze odpowiedniego systemu dobrze jest kierować się również tym parametrem jako jednym z decydujących.

Zagospodarowanie wody deszczowej – wytyczne montażowe systemu rozsączającego

Woda deszczowa odprowadzana rynnami i rurą spustową z dachu budynku lub z powierzchni odwadnianej (np. placu), kierowana jest do studzienki osadnikowej w celu oddzielenia zanieczyszczeń mechanicznych, a następnie rurami kanalizacyjnymi do owiniętych włókniną filtracyjną skrzynek rozsączających, skąd rozsączana jest do gruntu.

Skrzynki rozsączające łączone są w zespoły (moduły) w pionie i poziomie, o wielkościach zależnych od potrzeb (są one związane głównie z wielkością odwadnianej powierzchni oraz stopniem przepuszczalności gruntu). W celu zapewnienia szybkiego napełniania systemu należy wykonać na drugim końcu zespołu odpowietrzenie za pomocą rury kanalizacyjnej PVC-U (o średnicy 110, 160 lub 200 mm), którą należy połączyć z otworem znajdującym się w górnej płycie skrzynki i wyprowadzić przewód zakończony wywiewką nad poziom terenu na wysokość ok. 50 cm.

Eksploatacja systemu rozsączającego

System rozsączania co pół roku powinien podlegać okresowej kontroli, podczas której koniecznie należy sprawdzić studzienki osadnikowe i ilość gromadzących się w nich zanieczyszczeń oraz systematycznie je usuwać. Inspekcję można przeprowadzić za pomocą kamery z wózkiem samojezdnym, natomiast czyszczenie – przy użyciu standardowego sprzętu hydrodynamicznego (dysza ciśnieniowa, przewód ssawny) poprzez systemowe studzienki inspekcyjne oraz włazowe.

Urządzenia do podziemnej infiltracji również wymagają okresowej kontroli – przynajmniej jeden raz w roku, przed pojawieniem się ujemnych temperatur i należy je m.in.:

• chronić przed dopływem liści i zanieczyszczeń,
• utrzymywać w odpowiedniej odległości od drzew (zabezpieczenie przed uszkodzeniem skrzynek przez rozbudowany system korzeniowy),
• płukać (skrzynki rozsączające),
• konserwować urządzenia przed czyszczeniem mechanicznym.

Ponadto, co ok. 6 miesięcy trzeba sprawdzać ilość zanieczyszczeń w osadniku i w miarę potrzeb je usuwać.

Podziemne urządzenia do infiltracji wód deszczowych w zasadzie są odporne na zmniejszenie sprawności wsiąkania podczas zimy. Należy zachowywać minimalną głębokość przykrycia nad skrzynkami, w zależności od strefy przemarzania gruntu. Dodatkowo, nad skrzynkami układa się warstwę keramzytu o grubości min. 20 cm.

Zagrożenie podtopieniem podczas mrozów jest znikome, ponieważ opady nawalne bardzo rzadko spływają na zamarznięty grunt. Maksymalna prędkość topnienia śniegu wynosi 2 mm/h i jest znacznie mniejsza od spływu wód przy standardowych opadach obliczeniowych.

www.pipelife.pl