Zbiorniki z tworzyw sztucznych do magazynowania paliw i innych substancji

Zbiorniki z tworzyw sztucznych – unormowania prawne

Zbiorniki z tworzyw sztucznych podlegają dozorowi technicznemu zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 roku w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu. Zostały w nim wymienione m.in.:

• zbiorniki stałe,
• zbiorniki przenośne,
• zbiorniki na gaz skroplony lub sprężony,
• zbiorniki lub cysterny do przewozu materiałów niezaliczonych jako niebezpieczne, które są napełniane, opróżniane lub przewożone pod ciśnieniem,
• zbiorniki bezciśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów niebezpiecznych o właściwościach trujących lub żrących oraz ciekłych zapalnych,
• zbiorniki, w tym cysterny, do przewozu materiałów niebezpiecznych.

Kolejne wytyczne dotyczące zbiorników z tworzyw sztucznych można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 18 września 2001 roku w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych, a także w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 31 marca 2008 roku zmieniającym wspomniane rozporządzenie. Znajdują się to m.in. bardziej szczegółowe opisy zbiorników podlegających lub nie dozorowi technicznemu – informację na temat ich wytwarzania, konstrukcji, projektowania, osprzętu oraz znakowania i wymaganej dokumentacji technicznej.

Dokumenty istotne przy zakupie

Z punktu widzenia kupującego najważniejsze jest, aby upewnić się czy producent nabywanego zbiornika wystawił dokument poświadczający (tzw. deklarację zgodności), że został on wykonany i zbadany zgodnie z dokumentacją techniczną oraz warunkami określonymi w uprawnieniu do wytwarzania, instrukcję eksploatacji oraz wspomnianą dokumentację techniczną, zwaną DTR-ką lub Dopuszczeniem. Warto również zwrócić uwagę, czy na zbiorniku znajduje się znak jednostki dozoru technicznego krajowej (UDT) lub zagranicznej (np. TÜV). W ramach Unii Europejskiej obie są honorowane i nie wymagają dodatkowych zgłoszeń i badań.

Zbiorniki z tworzyw sztucznych muszą mieć dokumentację techniczną, w której powinny znaleźć się m.in. informacje dotyczące typu mediów jakie zostały dopuszczone do przechowywania w nim. Aby być pewnym, czy z punktu widzenia formalnego wszystko jest w porządku należy porównać kartę charakterystyki substancji, którą chcemy magazynować z wytycznymi zawartymi w Dopuszczeniu. Wielokrotnie zdarza się jednak, że na liście nie ma danej substancji, mimo że konstrukcja zbiornika i jego wytrzymałość pozwalają na jej przechowywanie. Wynika to m.in. z wciąż rosnącą listą chemikaliów oraz czynności prawno-administracyjnych, które musi wykonać producent, aby daną substancję dodać do istniejącej już listy. Mając to na uwadze, wiele firm decyduje się na specjalizację i produkcję zbiorników z tworzyw sztucznych dla wąskiego zakresu substancji, szczególnie bardzo trujących czy żrących.

Zbiorniki z tworzyw sztucznych do magazynowania olejów

Na rynku dostępne są zbiorniki z tworzyw sztucznych przeznaczone na olej opałowy do zasilania instalacji grzewczych, a także olej napędowy wykorzystywany na tzw. MiniCPN-ach do tankowania maszyn. Wybierając zbiorniki z tworzyw sztucznych do magazynowania oleju opałowego należy zwrócić uwagę na jego wytyczne montażowe oraz czy wyposażony jest w dodatkową specjalną powłokę zabezpieczającą przedostawaniu się zapachu oleju na zewnątrz. Najefektywniejszy pod względem ekonomicznym oraz praktycznym jest zakup zbiornika dwupłaszczowego, który nie wymaga budowy specjalnej wanny wychwytującej w razie jakiegokolwiek wycieku.

Zbiorniki z tworzyw sztucznych przeznaczone do wykonania małej stacji paliw, która będzie wykorzystywana na własne potrzeby może mieć pojemność do 5 m3 według Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Przy czym zbiorniki o pojemności do 2,5 m³ objęte są dozorem technicznym uproszczonym, czyli nie wymagają zgłoszenia do UDT i nie podlegają obowiązkowi wykonywania badań technicznych. Zbiorniki z tworzyw sztucznych o pojemności powyżej 2,5 m³ natomiast są objęte dozorem technicznym ograniczonym co oznacza, że wymagają przeprowadzenia badania odbiorczego, badań doraźnych oraz sprawdzenia zaświadczeń kwalifikacyjnych osób obsługujących i konserwujących urządzenie.

Wspomniane zbiorniki z tworzyw sztucznych umożliwiają przechowywanie paliw płynnych klasy III, czyli produktów naftowych o temperaturze zapłonu od 55 do 100°C, przestrzegając następujących odległości:

• 10 m – od budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej,
• 5 m – od innych obiektów budowlanych oraz od granicy działki sąsiedniej.

Odległości te można zmniejszyć o połowę pod warunkiem zastosowania pomiędzy budynkiem lub obiektem a zbiornikiem, ściany oddzielenia przeciwpożarowego o klasie odporności ogniowej, co najmniej REI 120 zasłaniającej zbiornik od strony budynku lub obiektu. Dopuszcza się również wykonanie ściany budynku lub obiektu od strony zbiornika, jako wspomnianej ściany oddzielenia przeciwpożarowego.

Zbiorniki z tworzyw sztucznych do przechowywania płynów AdBlue

Płyn stosowany do rozkładania szkodliwych tlenków azotu, mimo że nie należy do bardzo niebezpiecznych czy szkodliwych substancji, powinien być odpowiednio przechowywany. Każdy korzystający z niego użytkownik musi mieć tego świadomość, zwłaszcza w odniesieniu do utrzymania sprawności i żywotności jego pojazdu, głównie systemu SCR. Nawet niewielkie ilości zanieczyszczeń, np. paliwo, olej czy środek smarny, mogą uszkodzić cały system.

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na jakość płynu jest temperatura otoczenia, która powinna być utrzymywana w przedziale od 0 do 30°C (według niektórych producentów od –5°C). Oznacza to również, że płyn należy chronić przed światłem słonecznym, co pozwoli zapobiec rozkładowi oraz odparowaniu wody, co pogarsza jego jakość. Jeżeli AdBlue magazynowany jest w pomieszczeniu trzeba zadbać, aby było ono suche, chłodne i dobrze wentylowane. Bardzo ważną kwestią są więc same zbiorniki z tworzyw sztucznych, w których przechowuje się AdBlue. Płyn musi znajdować się w bezodpływowym, szczelnym zbiorniku, do wnętrza którego nie przedostaną się nawet najmniejsze zabrudzenia. Na rynku dostępne są stacjonarne oraz mobilne pojemniki wykonane w polietylenu lub ze stali kwasoodpornej.

Na stacjach paliw zazwyczaj spotkać można prostokątne, izolowane kontenery, uzbrojone w urządzenia do napełniania, w których wnętrzu znajdują się polietylenowe zbiorniki wypełnione AdBlue.

Zbiorniki z tworzyw sztucznych na glikol

Wybierając zbiorniki z tworzyw sztucznych przeznaczone na glikol niezwykle istotny jest rodzaj medium, które będzie przechowywane – glikol propylenowy, polipropylenowy czy etylenowy, jego stężenie, a także to do czego będzie ono wykorzystywane. Jest to ważne m.in. dlatego, że glikol propylenowy nie jest toksyczny i według polskich norm nie stanowi zagrożenia dla życia ludzkiego, ale już glikol etylenowy jest toksyczny, a jego połknięcie może spowodować śmierć. Przy zatruciu dochodzi do uszkodzenia nerek, wątroby i mózgu.

Wedle zaleceń, każdy rodzaj glikolu należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, w wentylowanym pomieszczeniu w temperaturze od 15 do 25°C, na twardym, równym podłożu. W przypadku glikolu etylenowego część zbiorników potrzebuje specjalnego dopuszczenia do jego przechowywania i ograniczone jest ono do roztworu o stężeniu nie większym niż 35%.

Zbiorniki z tworzyw sztucznych do magazynowania dodatków do betonu

Dodatki do betonu, czyli cała gama m.in. plastyfikatorów, superplastyfikatorów, opóźniaczy, przyspieszaczy. Są to złożone produkty chemiczne, i aby zachować ich właściwości, trzeba przechowywać je zgodnie z zaleceniami producenta, w ściśle określonych warunkach. Odstępstwa mogą prowadzić do sedymentacji, całkowitego rozsegregowania czy częściowego rozpadu, a wszystko to wpływa na jakość i sposób ich działania. Dlatego wybrane zbiorniki z tworzyw sztucznych powinny mieć właściwe atesty i dopuszczenia do przechowywania w nich substancji chemicznych. Bardzo ważne jest również dopilnowanie warunków przechowywania poszczególnych środków. Trzeba im zapewnić wentylację latem i ogrzewanie zimą, składować w wyodrębnionych powierzchniach magazynowych, zabezpieczonych w sposób uniemożliwiający dostęp osobom nieupoważnionym. Ponadto dojście do samego zbiornika powinno być łatwe, a on odpowiednio i czytelnie oznaczony. W wielu przypadkach potrzebne są również wanny wychwytujące, zapobiegające rozprzestrzenieniu się substancji w razie awarii.

Zbiorniki z tworzyw sztucznych do przechowywania wody

Woda może być wykorzystywana do wielu celów, dlatego też jej magazynowanie i przechowywanie wiąże się z pewnymi wymogami, które przeznaczone do tego celu zbiorniki z tworzyw sztucznych powinny spełniać. Zbiorniki z tworzyw sztucznych przeznaczone do przechowywania wody pitnej lub wykorzystywanej w instalacjach domowych, muszą mieć atest Państwowego Zakładu Higieny (PZH). Powinny być również wykonane z materiałów obojętnych fizjologicznie, nie mogą również zawierać zmiękczaczy i silikonów. Dobrze, aby były odporne na promieniowanie UV. Wybierając zbiorniki z tworzyw sztucznych na wodę warto również sprawdzić czy producent zapewnił proces produkcji, który zapobiega powstawaniu glonów.

Zbiorniki z tworzyw sztucznych przeznaczone do magazynowania wody innej niż pitna, np. do betonu, również powinny mieć odpowiednie atesty. Woda do betonu musi być czysta i nie zawierać szkodliwych związków chemicznych lub substancji organicznych.

Najpopularniejszymi na rynku zbiornikami z tworzyw sztucznych na wodę są tzw. mauzery, czyli pojemniki umieszczone w metalowej klatce. Dostępne są również modele z dużym otworem na górze ułatwiającym napełnianie oraz czyszczenie wnętrza, zaopatrzone w zawór kulowy u dołu zbiornika.

Bezpieczeństwo magazynowania i przechowywania

Zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa przechowywania różnych substancji w zbiornikach z tworzyw sztucznych zostały określone w kilku dokumentach prawnych:

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku, w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska,
• Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. O substancjach chemicznych i ich mieszaninach,
• Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 sierpnia 2015 roku w sprawie sposobu oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub zawierających substancje stwarzające zagrożenie lub mieszaniny stwarzające zagrożenie.

Nie mniej ważne są również kwestie związane z BHP oraz organizacją pracy przy i ze zbiornikami magazynującymi substancje płynne w magazynach. Każda osoba przebywająca lub pracująca z tymi środkami powinna być właściwie przeszkolona, wyposażona w odpowiednie odzież i sprzęt. Instrukcja użytkowania zbiornika powinna znajdować się w łatwo dostępnym miejscu, podobnie jak karta charakterystyki przechowywanej substancji.

Magazyn również powinien spełniać szereg wymagań dotyczących bezpieczeństwa oraz higieny pracy, począwszy od jego konstrukcji, a na organizacji przestrzeni kończąc. Zależne jest to oczywiście od rodzaju i ilości składowanych substancji. Informacji na ten temat dostarcza Kodeks Pracy, Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, a także Prawo Budowlane.

Oczywiste wydaje się być, że składowanie jakichkolwiek substancji powinno spełniać podstawowe wymogi porządku i organizacji, tak aby był do nich łatwy dostęp, nie zalegały na ciągach komunikacyjnych i były zabezpieczone przed uszkodzeniem, zalaniem czy możliwością zapłonu. Pracownicy oraz obsługa muszą być przeszkoleni. Do ich obowiązków należy również zapoznanie się z charakterystyką magazynowanych substancji, sposobem postępowania w razie awarii czy ekspozycji na substancje, które są szkodliwe dla życia i zdrowia ludzkiego.